#1 Nie oczekuj, że twoje dziecko będzie takim, jakim ty chcesz, żeby było. Pomóż mu stać się sobą, a nie tobą.
#3 Nie mścij się na dziecku za swoje krzywdy, żebyś na starość nie jadł suchego chleba. Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz.
#10 Kochaj swoje dziecko takim, jakim jest - nieutalentowane, nieudane, dorosłe. Będąc z nim, ciesz się! Chwile z dzieckiem to święto, które jeszcze u ciebie trwa.
To tylko kilka zasad z rzekomo "korczakowej" listy, która cieszy się ogromną popularnością w sieci. Jak zapewniają autorzy tekstu, to rady, które każdemu rodzicowi mogę się przydać, bo pochodzą od sławnego pedagoga i prekursora działań na rzecz praw dziecka. Postanowiliśmy sprawdzić, czy to rzeczywiście słowa Korczaka. Marta Ciesielska z Ośrodka Dokumentacji i Badań Korczakianum, Muzeum Warszawy potwierdza naszą intuicję, że rady, choć niektóre bliskie myśli Korczaka, nie są w rzeczywistości jego autorstwa.
- Owe "porady Korczaka..." nie są cytatami - dosłownymi sformułowaniami, zaczerpniętymi z konkretnych tekstów Korczaka. Być może nie są nawet "luźną interpretacją jego idei", tylko anonimowym czy autorskim zestawieniem zasad, z których część jest bliska Korczakowskim poglądom na wychowanie ("kochaj dziecko takim, jakim jest", "nie poniżaj"), co nie musi oznaczać świadomego nawiązania, a np. analogię czy zbieżność - wyjaśnia Marta Ciesielska.
Kto ciekaw oryginalnych słów Korczaka, niech sięgnie np. do "Jak kochać dziecko" czy "Prawa dziecka do szacunku". Oto kilka cytatów z tych książek:
"Są jakby dwa życia: jedno poważne, szanowane, drugie pobłażliwie tolerowane, mniej warte. Mówimy: przyszły człowiek, przyszły pracownik, przyszły obywatel. [ ] Czy istnieje życia na żart? Nie, wiek dziecięcy - długie, ważne lata żywota człowieka".
"Dziecko [ ] prosi o wskazówkę i radę. Potrzebny przewodnik, który grzecznie odpowie na pytanie.
Szacunku dla jego niewiedzy! [ ] dla niepowodzeń i łez [ ] dla własności dziecka [ ] dla bieżącej godziny, dla dnia dzisiejszego. Jak będzie umiało jutro, jeśli nie dajemy żyć dziś świadomym odpowiedzialnym życiem? Nie deptać, nie poniewierać, nie oddawać w niewolę jutra, nie gasić, nie spieszyć, nie pędzić".
"nie ma [ ] żadnych wyższych i niższych rang bólu i radości, nadziei i zawodów. Gdy bawię się czy rozmawiam z dzieckiem - splotły się dwie równie dojrzałe chwile mojego i jego życia".
"Niech dziecko grzeszy. Nie zabiegajmy o to, by każdy czyn uprzedzić, w każdym zawahaniu się natychmiast biec z pomocą. Pamiętajmy, że w momencie silnych zmagań może nas zabraknąć".
"Pozwól dzieciom szczerze zwierzać się ze swych uczuć, które nie odpowiadają uświęconym przykazaniom".
"Nie żądajmy od dzieci ani pojedynczych, ani zbiorowych poświęceń. [ ] Niech samo odkrywa powoli potrzebę, piękno i słodycz altruizmu".
Henryk Goldszmit, bo tak naprawdę nazywał się Janusz Korczak, był pedagogiem, publicystą, pisarzem i lekarzem. Był oficerem Wojska Polskiego oraz założycielem i opiekunem Domu Sierot w Warszawie. Zginął w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince wraz ze swoimi 192 wychowankami. Dwa lata temu przypadła 70. rocznica jego śmierci, dlatego też w 2012 roku obchodziliśmy Rok Korczaka.